Zasady obrotu giełdowego

Instrumenty rynku towarowego

Na Towarowej Giełdzie Energii przedmiotem obrotu mogą być następujące towary:

Typy kontraktów blokowych:

1. BASE (pasmo) - dostawa we wszystkie dni, przez wszystkie godziny doby 
2. PEAK5 (szczyt 5 dni) - dostawa do poniedziałku do piątku z wyłączeniem świąt, w godzinach szczytowym tj. od 7:00 do 22:00 (15 godzin)
3. H-PEAK  - dostawa od poniedziałku do piątku z wyłączeniem świąt, w godzinach wysokiego szczytu, tj. w godzinach od 7:00 do 17:00 (10 godzin)
4. L-PEAK  - dostawa a od poniedziałku do piątku z wyłączeniem świąt, w godzinach niższego szczytu, tj. w godzinach od 17:00 do 22:00 (5 godzin)
5. OFFPEAK (dolina) - dostawa od poniedziałku do piątku z wyłączeniem świąt w godzinach poza szczytem tj. od 0:00 do 7:00 i od 22:00 do 24:00, natomiast w soboty, niedziele oraz święta dostawa przez całą dobę

Wszystkie towary giełdowe i opłaty z nimi związane są obłożone podatkiem VAT w wysokości 23 %.

Rodzaje zleceń

Rodzaje zleceń na poszczególnych rynkach:

1. Zlecenie dzienne (Rest of day) - zlecenie jest ważne w dniu przekazania na giełdę. Może być ono składane w dowolnej fazie sesji. Może ono uczestniczyć w fazie notowań ciągłych i w fazie kursu jednolitego. Niezrealizowana część zlecenia w fazie kursu jednolitego przechodzi do fazy notowań ciągłych oraz niezrealizowana część zlecenia w fazie notowań ciągłych przechodzi do fazy kursu jednolitego 
2. Zlecenie ważne do końca okresu notowań (Good until expiry) - zlecenie jest ważne do końca notowania instrumentu. Może być ono składane w dowolnej fazie sesji. Może ono uczestniczyć w fazie notowań ciągłych i w fazie notowań kursu jednolitego. Niezrealizowana część zlecenia w fazie kursu jednolitego przechodzi do fazy notowań ciągłych oraz niezrealizowana część zlecenia w fazie notowań ciągłych przechodzi do fazy kursu jednolitego. Niezrealizowana część zlecenia przechodzi na koleją sesję notowania instrumentu 
3. Zlecenie do dnia (Good until date) - zlecenie jest ważne do daty określonej na etapie składania zlecenia. Może być ono składane w dowolnej fazie sesji. Może ono uczestniczyć w fazie notowań ciągłych i w fazie notowań kursu jednolitego. Niezrealizowana część zlecenia w fazie kursu jednolitego przechodzi do fazy notowań ciągłych oraz niezrealizowana część zlecenia w fazie notowań ciągłych przechodzi do fazy kursu jednolitego. Niezrealizowana część zlecenia przechodzi na koleją sesję notowania instrumentu. Zlecenie bierze udział w notowaniu do dnia, w którym upływa określony termin
4. Zlecenie czasowe (Timed order) - zlecenie jest ważne w dniu przekazania na giełdę do czasu określonego na etapie składania zlecenia. Może ono uczestniczyć wyłącznie w fazie notowań ciągłych
5. Zlecenie do końca fazy (Session) - zlecenie jest ważne w dniu złożenia na giełdę i może uczestniczyć tylko w fazie sesji, w której zostało złożone. Niezrealizowana część zlecenia jest usuwana
6. Zlecenie typu zrealizuj i anuluj (Fill and kill) - zlecenie uczestniczy tylko w systemie notowań ciągłych. Jest ono ważne do momentu zawarcia pierwszej transakcji (lub pierwszych transakcji, jeżeli zlecenie jest realizowane w kilku transakcjach jednocześnie), przy czym niezrealizowana część zlecenia jest anulowana. Zlecenie może być realizowane w całości, częściowo lub nie zostać zrealizowane w ogóle. Zlecenie to może zostać złożone bez podania limitu ceny
7. Zlecenie typu zrealizuj lub anuluj (Fill or kill) - zlecenie uczestniczy tylko w systemie notowań ciągłych. Jest ono ważne do momentu zawarcia pierwszej transakcji (lub pierwszych transakcji, jeżeli zlecenie jest realizowane w kilku transakcjach jednocześnie), przy czym zlecenie musi być zrealizowane w całości albo nie zostać zrealizowane w ogóle. Jeżeli układ zleceń nie pozwala na realizację zlecenia w całości, zlecenie jest anulowane

Sesje giełdowe i systemy notowań

Handel na TGE odbywa się w określonym miejscu i czasie. Sesje giełdowe odbywają się od poniedziałku do niedzieli włącznie z dniami wolnymi od pracy i w święta, w różnych godzinach, w zależności od rynku.

Notowania w zależności od rynków prowadzone są w różnych systemach notujących:

• system notowań jednolitych (fixing) 
• system notowań ciągłych 
• system transakcji pozasesyjnych
  
  • transakcje pozasesyjne niegwarantowane (rozliczane ilościowo w RŚP)  
  • transakcje pozasesyjne gwarantowane (rozliczane ilościowo i wartościowo przez IRGiT)